به گزارش صبح الوند، شعار سال 99 جهش تولید تعیین شده است؛یکی از بخش های مهم اجتماعی-اقتصادی کشور که می تواند نقش ویزه ای در تحقق این شعار داشته باشد، بخش کشاورزی است.

در این بین شناخت ابعاد مختلف شبکه مسائل بخش و ساختارسازمانی کشاوری کشور و نیز شناخت راهکارها و تبیین آن برای مسئولان و مردم از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا بدون پرداختن به راهکارهای حقیقی برای حل مسائل موجود در این ساختار، نه تنها اهداف تشکیل وزارت جهاد کشاورزی تحقق نخواهد یافت، بلکه ضمن ایجاد ناکارآمدی در ساختار و عملکرد، پیشرفت متوازن این بخش را کند و دست یابی به شعار 99 و تولید سرشار کشاورزی و پیشرفت روستایی را در سطح نازلی متوقف خواهد کرد.

از این رو پرداختن به ابعاد شبکه مسائل کشاورزی کشور از دیدگاه ساختاری جایگاه ویژه ای دارد. باید دید ساختار مدیریت اقتصادی و کشاورزی کشور تا چه حد قابلیت به کار گیری راهکارهای اجرایی برای حل این مساله را دارد و به طور ویژه برای جهش تولید در بخش کشاورزی چه برنامه هایی باید در نظر گرفت.

کشاورزی کشور ما با مشکلات زیادی در ساختار و اجرا مواجه است که شاید ارائه راهکار و حل هر کدام از این مشکلات بتواند تا حد زیادی شعار سال که همان جهش تولید است را محقق کند.

در شرایطی که تحریم ها از هر سو کشور را نشانه گرفته است تحقق جهش تولید در بخش کشاورزی می تواند به عنوان یک یاز بخش های کلیدی، اقتصاد ایران را تضمین کند.

به عنوان مثال ایران یکی از مهمترین تامین کنندگان محصولات کشاورزی ارمنستان و بیش از ۲۰ درصد از کل واردات محصولات کشاورزی این کشور را به خود اختصاص داده است.

در شرایط تحریم و سایه انداختن کرونا بر جهان، منطقه مهماندار ارمنستان پذیرای انواع و اقسام محصولات کشاورزی از جمله بادمجان، سیب زمینی، پیاز، سیر، هلو، خربزه، هندوانه و ... است.

در شرایط شیوع کرونا و بسته شدن مرز ارمنستان با ایرانف این کشور به سمت ترکیه تمایل پیدا کرد و تا اندازه ای محصولات مورد نیاز خود را از ترکیه تامین کرد اما افزایش نرخ دلار باعث شد تا تمایل این کشور به محصولات ایرانی بیشتر شود چرا که محصولات کشاورزی ایران برای آنها ارزان تر و به صرفه تر بود.

بررسی ها نشان می دهد سهم ایران از واردات میوه در ارمنستان حدود 16 میلیارد دلار بوده است و این بازار می تواند تا 50 میلیارد دلار نیز از محصولات ایرانی اشباع شود؛ مردم ارمنستان نیز به استفاده از میوه های ایرانی تمایل بیشتری دارند.

در یک ماه گذشته حدود 3.5 میلیارد دلار سبزیجات به ارمنستان صادر شده و این مساله حاکی از بازار خوب این محصولات در کشور ارمنستان است؛ چرا که میوه های ایرانی ارگانیک و غیر تراریخته است؛ نکته قابل توجه در این میان این است که ایران تأمین کننده انحصاری میوه هایی نظیر، پسته، خیار، خرما، کیوی و هندوانه برای بسیاری از کشورهای منطقه است.

کویت هم یکی دیگر از بازارهای بکر و خوب برای ایران است؛ در همین راستا حمید زادبوم، رئیس سازمان توسعه تجارت ضمن تشریح ویژگی های تجارت ایران و کویت گفته بود: از واردات ۳۶ میلیاردی کویت سهم ایران فقط حدود ۲۰۰ میلیون دلار است، این یعنی اینکه ما از این بازار غفلت کرده ایم.

وی در ادامه گفته بود که تعداد زیادی از افرادی که در کویت زندگی می‌کنند، یا ایرانی هستند، یا ریشه ایرانی دارند و یا علاقه‌مند به مصرف کالای ایرانی هستند، بنابراین پتانسیل صادرات کالای ایرانی به کویت بیش از ارقام کنونی وجود دارد.

لزوم مدیریت نظام توزیع و تنظیم بازار

روزهای نخست سال کشاورزی، قیمت میوه هایی نوبرانه سر به فلک کشیده بود تا جایی که قیمت هر کیلو گیلاس بالغ بر 80 هزار تومان تعیین می شد اما این روزها شاهد کاهش شدید قیمت ها هستیم تا جایی که قیمت هر کیلو زرد آلو به کمتر از 5 هزار تومان نیز رسیده است.

اختلاف قیمت ها در حالی است که سود ناشی از افزایش قیمت ها به جیب کشاورزان نرفته و در زمانی که میوه در بازار کم است این سود نصیب دلالان می شود اما در زمان وفور میوه، محصولات کشاورزی روی دست کشاورزان مانده و آنها ضرر می کنند.

نبود شفافیت اطلاعات و تقارن اطلاعاتی در بازار فروش محصولات کشاورزی موجب افزایش فعالیت سوداگران و دلالان، افزایش هزینه های مبادله و تفاوت فاحش قیمت سر مزرعه و قیمت خرده فروشی است.

همچنین تخصیص ارز ترجیحی برای واردات محصولات نهایی و فسادهای مترتب بر آن و گسست مدیریت تولید و بازار از عوامل مهم نابه سامانی در تنظیم بازار محصولات است.

طبیعتا ضروری است که با ایجاد سامانه های شفاف اطلاعاتی، تنظیم گری متولی بخش کشاورزی و تغییر واسطه مالکیت به واسطه مدیریت نسبت به حذف سوداگری، تنظیم بازار و کاهش هزینه‌های مبادله و نیز اجرای قانون تمرکز و ایجاد شفافیت در تخصیص ارز برای واردات محصولات کشاورزی اقدام شود.

در شرایطی که جهش تولید شعار سال قرار گرفته است، محصولات کشاورزی به خاطر بستر مناسب یکی از مهمترین زمینه های جهش تولید هستند که در همین راستا انتظار می رود با مدیریت صحیح و هموار کردن بستر صادرات این محصولات، شرایط را برای تولید بیشتر فراهم کنند.

تنظیم گری بازار در شرایطی رخ می دهد که دست دلالان کوتاه شده باشد و همچنین محصولات کشاورزی بر اساس نیاز کشور تولید شده و مازاد آن بلافاصله به بازارها هدف در کشورهای هم جوار ارسال شود.