به گزارش پایگاه خبری صبح الوند؛ هفته گذشته کهن شهر همدان میزبان برگزاری نمایشگاه آثار هنری یکی از بزرگان و اساتید گرانقدر حوزه هنر خوشنویسی و نقاشیخط بود، نمایشگاهی با عنوان " از الفبا تا هنر" که در آن تعدادی از آثار استاد غلامرضا راهپیما برای علاقمندان به هنر به معرض دید قرار گرفت. این امر بهانه ای شد تا با این هنرمند محجوب به گفت و گو بنشینیم که مختصری از آن را در ادامه می خوانید.

دکتر غلامرضا راه پيما متولد ۱۳۳۹ در  شهر اصفهان است.  وی در خانواده ای هنری به دنیا آمد و در ابتدا با تشويق مادر كه خود در رشته نقاشي فرش فعاليت داشت، به هنر روي آورد و پس از آن نزد اساتيدي چون استاد محمد رضا سيلاني و استاد حبيب الله فضائلي به شاگردي مشغول شد و در حال حاضر با ۳۰ سال سابقه كار در زمينه هاي نقاشي، خط ، خوشنويسي و طراحي فعاليت دارد.

اين هنرمند دوره خط ثلث به شيوه عثماني را در استامبول تركيه نزد استاد توران سوگيلي و نسخ عرب را در عربستان سعودي آموخته و مقالات متعددي در روزنامه هاي داخلي و خارجي در باره اين هنرمند به چاپ رسيده است. از جمله سوابق تدريس اين هنرمند تدريس در مركز تربيت معلم فاطمه زهرا و تدريس در موزه خط و آموزش و پرورش بوده است.

آثار اين هنرمند در بيش از ۳۰ نمايشگاه داخلي  و بيش از ۱۵ نمايشگاه خارجي در كشورهاي سوريه، امارات متحده، روماني، عربستان، تركيه، انگلستان و ... شركت داشته است.  چندين اثر از آثار اين هنرمند در موزه دانشگاه دورهام انگلستان و موزه صنعا در يمن و موزه اندونزي و دانشگاه جاكارتا  و  دو اثر برگزيده جهت انجمن حمايت از حقوق بشر در كانادا نگهداري مي شوند.

وی همچنین دارای کارشناسی ارشد هنر / گرافیک از دانشگاه تهران تهران و نشان درجه 1 هنری( دکتری)، فارغ التحصیل انجمن خوشنویسان ایران بوده و عضو شورای بین‌المللی موزه‌های جهان ( ایـکوم)، عضو پیوسته موزه هنرهای اسلامی مالزی( (Islamic Art، عضو انجمن دوستی ایران و صربستان و مونته‌نگرو و مدرس دانشکده هنر و معماری تهران می باشد.

دکتر غلامرضا راهپیما درابتدای این گفت وگو با ابراز خردسندی از حضور در همدان و برپایی نمایشگاه آثار خود در این شهر اظهارکرد: اگرچه بنده درشهر اصفهان که یکی از بزرگترین مراکز علم و هنر ایران و اسلام است متولد، پرورش و زندگی کرده ام اما همیشه به همدان ارادت خاصی داشته و به این استان و بخصوص هنرمندان آن علاقمندم.

وی در خصوص دلایل برپایی نمایشگاه خود در همدان گفت: از گذشته کم و بیش با هنرمندان همدان ارتباط داشتم ومدت ها بود که علاقمند بودم در این شهر هم نمایشگاهی داشته باشم لذا دعوت مدیریت محترم موسسه آرمان هنر هکمتان باعث شد که این اتفاق خوشایند رخ داده و در مدت برگزاری نمایشگاه این افتخار را داشتم که با اساتید و افراد برجسته هنری همچنین برخی از مجموعه داران همدان نیز بیشتر آشنا شوم. 

عضو شورای بین‌المللی موزه‌های جهان ( ایـکوم) با اشاره به  آثار عرضه شده در این نمایشگاه گفت: نقش کاتب به عنوان فردی که فرهنگ یک کشور را کتابت می نماید مبتنی برانتخاب زیباترین  و ارزشمند ترین کلمات است و بر همین اساس در نمایشگاه مذکور بخشی از آثار را اسماء الحسنی و بخش دیگر  را حوزه ادب فارسی و از جمله ابیات اشعار حافظ شیراز، سعدی و فردوسی تشکیل می دهد.

 این پیشکسوت خوشنویسی ادامه داد: در این نمایشگاه 37 اثر هنری در سبک های خطوط ثلث، نسخ، نستعلیق و هنرهای ایرانی اسلامی از سی ام مهرماه تا دهم آبانماه همه روزه از ساعت 16 الی 19 در محل گالری موسسه هنری آرمان هنر هگمتان در معرض دید علاقه مندان قرار گرفته است.

یکی از بزرگترین افتخاراتم این است که از شاگردان بلافصل استاد حبیب الله فضائلی بودم

وی با بیان اینکه البته در مراسم افتتاحیه نمایشگاه دو کتاب بنده نیز با عناوین "از الفبا تا هنر" و "خوشنویسی و کتاب آرایی در ایران" به علاقه مندان معرفی شد؛ افزود: یکی از بزرگترین افتخاراتم این است که از شاگردان بلافصل استاد حبیب الله فضائلی بودم که این دانشمند بزرگ « کتاب اطلس خط ایران» و « دایره المعارف خط ایران» را نوشتن و جایزه اول کتاب سال را هم در سال 1352 دریافت کرده اند، لذا این دو جلد کتاب حاصل 40 سال تلاش بنده و هدیه ناقابلی است به جامعه فرهنگ و هنر کشورم.

عضو پیوسته موزه هنرهای اسلامی مالزی( (Islamic Art گفت: در کتاب " از الفبا تا هنر" ( که نمایشگاه همدان هم با همین عنوان برپا شده است) سعی کردم تا علاوه بر توضیح قالب های خوشنویسی به تفکیک، 28 خط ایران از دوره قبل از اسلام تا دوره معاصر را هم بررسی کنم و اما در کتاب " خوشنویسی و کتاب آرایی در ایران" بیشتر در زمینه کتاب آرایی در تمدن ایران و به بیان مسائلی در حوزه‌های جلد سازی، ابر و بادسازی، کاغذ و کاغذسازی، اصول و قواعد ، مرمت و اسناد و نسخ خطی و غیره در 16 فصل برای نسل معاصر پرداخته ام  که هر دوی این کتاب‌ها به‌عنوان منبع و مآخذ در دانشگاه‌های کشور در حال تدریس هستند.

 دکتر راهپیما با اشاره به اهمیت خط در زندگی بشری و با بیان اینکه اگر خط را به عنوان یک رویداد بزرگ فرهنگی قمداد کنیم که توانسته است با آن تاریخ ادوارد بشر را رقم بزند، طبیعتاَ خداوند هم برای انتقال اندیشه، دست و زبان را به آدمی عطا کرده است، افزود: بنابراین انسان توسط دست، گفتار و اندیشه را بصورت نوشتاری و زبان را نیز  برای بیان و آواها بکار می برد لذا ما می توانیم انتقال اندیشه را از طریق کتابت به نسل‌های آینده انجام دهیم همانطور که گذشتگان به ما این مهم را منتقل کرده‌اند.

وی ادامه داد: اگر بر این باور باشیم که در پیدایش خط ایرانیان بیشترین سهم را دارا هستند، می‌بینیم که در منطقه بین النهرین و اقوام سومر، بابل، عاشوریان و غیره که در همجواری با هگمتانه هم هستند، توانستند بهترین و ارزشمند ترین اختراع بشر که همان خط است را ابداع کنند.

*همیشه خط و الفبا را در اولویت اول قرار می دهم

این مدرس دانشگاه با تاکید براینکه بنابراین من همیشه خط و الفبا را در اولویت اول قرار می دهم، گفت: از طرفی دیگر هنر خوشنویسی، یکی از بهترین جایگاه‌ها در حوزه خط و الفبا را داراست که ما برای بهتر نوشتن از آن استفاده می‌کنیم.

وی که در خانواده ای هنری رشد و پله های ترقی را پیموده است در این مورد اظهارکرد: مادرم اولین معلمم بود و همه فرزندان خود را به سمت هنر سوق داد و همگی در این زمینه مشغول فعالیت هستیم البته دخترم هم با اینکه فارغ التحصیل کارشناسی ارشد معمار ی است اما در حوزه تهذیب آثار در کنارم فعالیت دارند.

راهپیما ادامه داد: علی رغم اینکه هیچ وقت علاقمند به مهاجرت نبودم اما باتوجه به وجود امکانات، مراکز فرهنگی و هنری، پژوهشی و... برای ادامه فعالیت هنری ام شهر تهران انتخاب و به آنجا مهاجرت کردم و این مهم باعث شد که به کتابخانه ملی، حوزه های پژوهشی مطلوبتر دسترسی بهتری داشته و با اساتید و هنرمندان برجسته تری آشنا شوم.

وی گفت: اگر مهاجرت ها را با دید مثبت نگاه کنید، حتماَ موفق خواهید شد، گفت: در زندگی پیامبر اکرم(ص) اتفاقات بسیار بزرگی رخ داد اما یکی از مهمترین آنها هجرت ایشان از مکه به مدینه بود بطوریکه حتی مبنای تاریخ مسلمانان نیز قرار گرفت.بنابراین برای هنرمند گاهی بد نیست که برای کسب شرایط بهتر و پرورش استعدادهای خود به مکان و اقلیمی مطلوبتر کوچ کند.

استاد راهپیما افزود: خود بنده مدت طولانی را  در ترکیه زندگی کردم و مدتی هم در مالزی بودم و به اکثر کشورها و موزه های دنیا سفر کرده و خوشبختانه حتی تعدادی از آثارم به آنها راه پیدا کرده در این موزه ها نگه داری می شوند از جمله موزه هنرهای اسلامی مالزی، موزه سریلانکا، کتابخانه درهام لندن و غیره.

دکتر راهپیما در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه کشور ما در دوره معاصر بجای اینکه دچار فرهنگ زدگی مدرن باشند دچار یک سیاست زدگی مفرط است، گفت: متاسفانه بیشتر به حوزه سیاسی روی آورده ایم و سیاست مداران به دلیل رابطه نزدیک با اقتصاد، کمتر به فرهنگ اهمیت داده اند.

وی اظهارکرد: از طرفی دیگر می بینیم که نسل حاضر که در دانشگاه ها نسبت به نسل گذشته پویایی بسیار کمی دارند و این مسائل ما در آینده ای نزدیک دچار تنش های اجتماعی خواهد کرد لذا برای برون رفت از این مشکل متولیان فرهنگی سرزمین پهناور ایران باید فرهنگ را به درستی برای نسل معاصر تعریف کنند.

عضو انجمن دوستی ایران و صربستان و مونته‌نگرو  گفت: هنر زبانی بین المللی و خط الفبا بزرگترین رویداد مهم و میراث معنوی بشر است که چه صاحب اثر باشد و چه نباشد، مخاطب عام و خاص آن می تواند با ارتباط گرفتن با اثر هنری به اندیشه های خالق اثر بلحاظ فکری و فرهنگی پی ببرد.

وی با بیان اینکه می‌توان  ازخط و الفبا به عنوان بزرگترین میراث هنری بشری به منظور انتقال اندیشه ها استفاده کرد؛ گفت: وقتی بزرگان خود را در گذشته نگاه می کنیم، می بینیم که اکثر افرادی که در حوزه حاکمیتی کشور نقش داشتند، همه کاتب بودند و خط تحریری زیبایی دارند و آنها افرادی بودند که به حوزه تاریخ و فرهنگ از جمله ادبیات فارسی و ادبیات عرب و غیره تسلط کامل داشتند.

*خوشنویسان معاصر در حوزه علوم کاربردی کم سوادند.

راهپیما افزود: لذا باید گفت که کاتبانی که در گذشته حضور داشتند، در حقیقیت به همه این علوم آشنا بوده و بعد قلم فرسایی می کردند اما متاسفانه باید عرض کنم که بالغ بر 80درصد خوشنویسان الان ما در حوزه علوم کاربردی خود از سواد کافی برخوردار نیستند لذا بعضاَ مشاهده می شود که کاتبان معاصر ما حتی شعر حافظ را اشتباه نوشته که نشان می دهد که او حتی سواد خواندن و نوشتن هم ندارد و تنها شاید یک خوش نویس باشد. 

وی ادامه داد: بنابراین یک هنرمند خوشنویس قبل از نوشتن باید به حوزه‌های پژوهشی و علوم کاربردی تسلط داشته باشد، بنابراین بنده به شخصه به خوشنویسان عزیز توصیه می‌کنم که به حوزه‌های پژوهشی بسیار بیشتر بپردازند تا آموزش.

این هنرمند خوش ذوق اصفهانی در پایان ضمن تشکر از اساتید، هنرمندان و مدیریت موسسه هنری آرمان هکمتان که شرایط برگزاری این نمایشگاه را در همدان برای وی مهیا کردند، تصریح کرد: هنر یکی از مهمترین ارکانی است که می تواند در همه زمینه ها از جمله سیاست، اقتصاد و غیره تاثیرگذار باشد و امیدواریم که با بینش مثبت و روح تازه ای که در کالبد فرهنگ، هنر و گردشگری همدان دمیده شده است شاهد گام های ارزشمندتر و موفقیت آمیز تری در این استان باشیم.

 انتهای پیام / 92