به گزارش صبح الوند،  زنگنه هفته گذشته در حاشیه مراسم امضای  13 قرارداد نفتی از تعدیل نرخ خوراک پالایشی ها و پتروشیمی ها خبرداد تا این شرکتهای با توجه به شرایط پیش آمده ناشی از بیماری کرونا بتوانند روی پای خود بایستند. براساس قانون بودجه سالانه کشور نرخ خوراک واحدهای پالایشی با 5 درصد تخفیف اعمال می شد که ظاهرا براساس تصمیم جدید اتخاذ شده نرخ خوراک واحدهای پلایشی و پتروشیمی که خوراک مایع مصرف می کردند تعدیل خواهد شد که ظاهرا منظور از پتروشیمی ها دو واحد پتروشیمی نوری و بوعلی در عسلویه و بندر امام است.

ظاهرا در روش قیمت گذاری جدید نرخ خوراک این واحدها دیگر خبری از تعیین نرخ براساس فوب خلیج‌فارس نیست بلکه آنچه در تعیین نرخ خوراک این واحد ها اهمیت دارد میانگین وزنی صادرات نفت در پایان هرماه شمسی است؛ درست برخلاف گذشته که شرکت ملی نفت، بدون توجه به صادرات نفت کشور، بهای خوراک تحویل داده به واحدهای پالایشی را با شاخص نفت دوبی – عمان محاسبه می‌کرد.

این گزارش حاکی است اما در روش جدید قیمت گذاری ظاهراً شرکت ملی نفت ایران قرار است که با توجه به تخفیف‌هایی که به پالایشگرهای خارجی می‌داد، همان تخفیف ها را به‌صورت میانگین وزنی برای پالایشگاه داخلی محاسبه کند.

ناصر عاشوری دبیرانجمن صنفی پالایشگاه‌ها پیشتر گفته بود؛ تا پیش از این نرخ خوراک پالایشگاه های کشور بر مبنای 95 درصدقیمت نفت خام فوب خلیج فارس تعیین می شد اما به دلیل درخواست پالایشگاه های کشور در خصوص افزایش میزان درصد تخفیف خوراک دریافتی و همچنین باتوجه به شرایط کرونا، طرح بازنگری در خوراک  پالایشگاه ها کلید خورد.

به گفته عاشوری، باتوجه به طرح های توسعه ای پالایشگاه ها و همچنین افزایش هزینه های جاری این واحدهای تولیدی، در صورت عدم حمایت از مجتمع های پالایشی کشور و بازنگری نکردن در قیمت خوراک آن ها، روند سودآوری پالایشگاه ها دچار تغییرات منفی میشد، اما با طرح فوق که قطعا به نفع این واحدهای تولیدی که بالادست بسیاری از صنایع پتروشیمی هستند، به صورت غیرمستقیم ازبسیاری از کارخانجات تولیدی کشور حمایت شده است.

دبیر انجمن پالایشی در خصوص روند اجرای دستورالعمل نرخ گذاری جدید پالایشگاه های کشور نیز گفت: در حال حاضر چارچوب کلی و قوانین و مقررات این طرح تدوین شده و مکاتباتی را با وزارت نفت در پیش گرفتیم که البته در این میان حمایت وزیر نفت از طرح فوق رادریافت کرده ایم. اما نحوه محاسبات نرخ جدید که پایه آن برمبنای میانگین ماهانه محموله‌های صادراتی کشور است، منوط به اقدامات معاونت برنامه ریزی وزارت خواهد بود.

عاشوری تاکید کرد: این اقدام در وهله اول منافع قابل توجهی برای صنعت پالایشی که مادر بسیاری از صنایع کشور است، خواهد داشت و در ادامه نیز با تقویت این صنعت، شاهد بهبود بیشتر روند تولید خوراک برای صنایع پایین دستی خواهیم بود.

*سودآور کردن پالایشگاه های ایران فقط با تخفیف در نرخ خوراک

سالها است که موضوع عدم سوداوری در صنعت پالایشگاه سازی ایران مورد توجه کارشناسان مختلف این صنعت قرار گرفته است و اظهار نظرهای مختلفی در این باره کرده اند، باید گفت که در در 20 سال گذشته تنها دو طرح پالایشگاهی در کشور احداث شده است که یکی پالایشگاه امام‌خمینی(ره) شازند و دیگری پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج‌فارس است. اما با این شرایط همواره مقام معظم رهبری اعلام کرده اند باید از خام فروشی نفت دور شویم و به سمت تولید فراورده حرکت کنیم پس سوال اینجا است که چرا در این مدت تنها دو پالایشگاه در کشور ساخته شده است.

این جمله را بارها از زبان بیژن زنگنه وزیر نفت شنیده امی که گفته است پالایشگاه سازی در ایران سودآور نیست اما هرگز علت ان را بیان نکرده است هرچند که با تحقیقی جزئی می توان گفت علت عدم سودآوری صنعت پالایش در داخل کشور نهضت کپی برداری است به طوریکه پالایشگاه هایی که در ایران ساخته شده اند همه کپی برداری از هم هستند و هرگز در طول این مدت به دنبال اصلاح روش ساخت پالایشگاه در کشور نرفتیم.

یکی از مواردی که سودآوری پالایشگاه را در داخل کشور با مشکل مواجه کرده است تولید مقادیر بالای نفت کوره است. عباس کاظمی مدیرعامل پیشین شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی میگوید  نفت کوره یکی از فرآورده‌های انتهایی و سنگین حاصل از فرآیند پالایش نفت خام در برج‌های تقطیر و واحد کاهش گرانروی پالایشگاه‌ها است.

وی ادامه می دهد: این فرآورده در سوخت کشتی‌ها و قطارها به‌کار می‌رود به طوریکه می توان گفت نفت کوره یکی از کم‌ارزش‌ترین فرآورده‌های نفتی محسوب میشود و ارزش آن حتی از قیمت نفت خام هم کمتر است و تولید بالای آن یکی از شاخص‌های ناکارآمدی پالایشگاه‌های دنیا محسوب می‌شود.

به گفته این کارشناس صنعت پالایش  اخیرا نیز موضوع تولید مازوت کم گوگرد مطرح شده است و به کشتی هایی که از مازوت پر گوگرد استفاده می کنند اجازه رفت و آمد نمی دهند که این مسئله موجب شده است تا پالایشگاه ها با چالش جدیدی مواجه شوند.

باید گفت پالایشگاه‌های ایران به‌دلیل قدیمی‌بودن، نفت کوره زیادی تولید می‌کنند و در نتیجه حاشیه سودشان کم است به طوریکه در شرایط فعلی پالایشگاه‌های داخل حدود 33 تا 34 درصد نفت کوره تولید می‌کنند ولی در پالایشگاه‌های پیشرفته جهان این سهم بین صفر تا پنج درصد است.

این مسئله موجب شده است تا شیوه ساخت پالایشگاه ها در جهان تغییر کند و به سمت توسعه پتروپالایشگاه حرکت کند که در این پالایشگاه ها دیگر خبری از مازوت پرگوگرد نیست بلکه محصولاتی تولید می شود که هم در صنعت پتروشیمی کاربرد دارد و هم میتوان فراورده های نفتی با سوداوری بالا را تولید و روانه بازار کرد.

*پالایشگاه سازی سودآور است اما قصه در ایران متفاوت است

شهاب الدین متاجی مدیرسابق برنامه ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نیز در این رابطه می گوید اساسا صنعت پالایشگاه سازی در ایران سودآور است اما روش اشتباه ما در ساخت پالایشگاه موجب شده تا سوداوری آن در ایران کم شود.

وی اضافه می کند: در ایران پالایشگاه ها را از پتروشیمی جدا کردیم؛ یعنی اگر پتروشیمی ساختیم جدا از پالایشگاه بوده است که باعث شده سودآوری پالایشگاه کم شود از طرف دیگر در همین پالایشگاه ها نیز محصولات سود ده را جدا کردیم، محصولاتی مثل روغن سازی و قیرسازی که به قیمت بازار به فروش می رسد و سودآور است را از آن گرفته ایم؛ در حالی که در همه جای دنیا این محصولات در پالایشگاه تولید می شود که این مسئله موجب کاهش سودآوری پالایشگاه سازی در ایران شده است.

متاجی اذعان داشت: در حال حاضر پالایشگاه هایی داریم که 30 تا 35 درصد نفت کوره و قیر تولید می کنند که قیمتشان از نفت خام کمتر است، پس سوداوری در آن پالایشگاه  کمتر می شود.

وی ادامه داد: حل این مساله نیاز به سرمایه گذاری دارد اما براین اساس ما کاری نکرده ایم که انتظار سودآور شدن پالایشگاه را داشته باشیم؛ در صورتی که پالایشگاه به روز شود و قسمت های سودآور آن از آن جدا نشود، می توان سرمایه بخش خصوصی و مردمی را به آن جذب کرد.

این گزارش حاکی است مجلس دهم طرحی را ارائه کرد که به موجب آن ساخت پتروپالایشگاه با جذب سرمایه های مردمی در دستور کار وزارت نفت قرار گیرد. به طوریکه قرار است نرخ خوراک این واحدها نیز با تنفس یک ساله محاسبه شود.

در حال حاضر وزارت نفت مشغول ارزیابی متقاضیان ساخت این واحدهای پالایشگاهی جدید است که انتظار می رود ساخت این واحدها امسال آغاز شود.

انتهای پیام/