به گزارش صبح الوند به نقل از شبکه اطلاع رسانی راه دانا، مذاکرات هسته ای ایران با 5+1 که فعالیت های استراتژیک هسته ای ایران را تا ایستگاه جمع بندی وین در مقابل لغو تدریجی و مشروط تحریمهای غیرقانونی برای دوره های زمانی 8، 10 و 15 ساله به حالت نیمه تعلیق در آورده است تا روز توافق به عنوان تنها راه نجات کشور از مشکلات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، کم آبی، محیط زیستی و ... از سوی رئیس جمهور و سایر مقامات عالی رتبه دولتی عنوان می شد.

دعوت ها و تحریک های تلویحی برای شادمانی و ابراز نگنجیدن در پوست توسط فعالان فضای مجازی نزدیک به دولت نیز که باعث نمود هرچند محدود خوشحالی درصدی از جوانان - از تعطیلی یکی از مولفه های قدرت استراتژیک کشور- در برخی معابر شد نیز این پالس را به طرف های مذاکره کننده داد که ابزار تحریم از این پس نیز می تواند برای اعمال آنچکه می خواهند موثر باشد.

اما درست روز بعد از توافق بررسی واکنش های دولت مردان آمریکا و ایران نشان می دهد که ویروس دبه از آنسوی میز مذاکرات به این سو رسوخ کرده است.

چرخش مواضع مسئولین دولت نسبت به اهمیت توافق و تبعات آن

1. تا پیش از تحریم ها اعلام می شد که بیش از 100 میلیارد دلار از دارایی هایی ایران بلوکه شده است. مسئولین دولتی بارها اعلام کردند که ۱۸۰ میلیارد دلار از پول های کشور در خارج بلوکه شده است و از آنجا که امکان جابجایی پول نداریم کالاها را ۱۵ تا ۲۰ درصد گران تر می‌خریم.

رئیس کل بانک مرکزی بعد از سکوت در برابر این دروغ های آشکار درخصوص میزان پول‌های بلوکه شده ایران، گفت: ۲۳ میلیارد دلار از اموال بانک مرکزی در کشورهای ژاپن، کره و امارات متحده عربی موجود است. ۶ میلیارد دلار از محل فروش نفت نیز در هند وجود دارد که پس از رفع تحریم‌ها آزاد خواهد شد، البته بانک مرکزی ۵ میلیارد دلار بدهی به خارج از کشور دارد.

2. درحالی که بسیاری از مشکلات کشور از جمله بالا بودن نرخ ارز به تحریم ها نسبت داده می شد و بارها نوبخت معاون رئیس جمهور از فشار اقتصادی ناشی از آن به عنوان دلیل گرانی هایاد می کرد این بار وی که در کسوت رئیس سازمان برنامه ریزی کشور است درست یک روز بعد از توافق گفت: 

"البته برخی رخدادها می تواند به صورت انتظارات ایجاد شود و تاثیری روی قیمت ها بگذارد،"

وی همچنین در حالی که بارها به وی تذکر داده شده بود که مشکلات اقتصادی کشور نیاز به برنامه ریزی صحیح دارد تا رفع تحریم ها این بار یک روز بعد از توافق گفت: 

"برای این که منابع منجر به رفاه شود نیاز به برنامه ریزی صحیح است که آن برنامه ها هم یک شبه اجرا نخواهد شد"

نوبخت همچنین تلویحا از عدم کاهش قیمت محصولات خارجی بعد از تحریم سخن گفت و دلیل آن را جمایت از تولید داخلی عنوان کرد.

3.  در شرایطی که تا یک رو قبل از توافق، کمبود آب و بیماری درختان بلوط زاگرس را به تحریم ربط می دادند، صادق خرازی به عنوان رئیس شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان گفت: 

" خیلی معتقد به این نیستم که برداشتن تحریم ها کشور ما را از لحاظ اقتصادی گل و بلبل میکند این تصور خیلی قابل قبول نیست، آنچه کشور ما به لحاظ منطقی و اصولی تحت تأثیر قرار دهد و متحول کند مدیریت صحیح است"

4. در حالی که تا یک روز قبل از توافق بسیاری از نوسانات قیمتی و بالارفتن نرخ طلا و سکه و اتومبیل و ... را به تحریم ها متصل می دانستند درست روز بعد از توافق همه این قیمتها به علاوه نرخ چندین کالای اساسی و مصرفی افزایش یافت.

غلامحسین قاسمیان رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران اتومبیل با اشاره به کاهش قیمت خودروهای وارداتی در ماه‌های گذشته به باشگاه خبرنگاران گفت: قیمت خودرو پس از توافق هسته‌ای کاهش نمی‌یابد.

همچنین محمد کشتی آرای رئیس اتحادیه طلا و جواهربا بیان اینکه برخلاف پیش‌بینی‌ها قیمت طلا وسکه در ساعات اولیه اعلام نتایج مذاکرات هسته ای در روز سه‌شنبه افزایش یافت گفت: البته این موضوع جنبه روانی دارد و بعد از فروکش کردن این هیجانات و کم شدن تقاضا دوباره بازار به وضعیت قبلی خود بازار می‌گردد.

وی افزود:  بحث مذاکرات و نتایج آن به غیر از جنبه روانی تاثیر چندانی روی قیمت ها نخواهد داشت و بازار طلا مسیر طبیعی خودش را ادامه خواهد داد.

5. ادعا میشد با توافق هسته ای درآمدهای نفتی کشور دوبرابر خواهد شد اما با توجه به اظهارات وزیر نفت ظاهرا باید در انتظار این وعده نیز نبود.

اولا همانطور که اداره اطلاعات انرژی (EIA) پیش بینی کرده با لغو تحریمهای ایران، قیمت جهانی نفت بین ۵ تا ۱۵ دلار سقوط خواهد کرد. کاهش حدود ۵ دلاری قیمت نفت در همان روز تفاهم لوزان هم مویدی بر این جهت گیری فعالان بازارهای بین المللی محسوب میشود. از این رو رفع تحریمها حتی یک اثر منفی هم بر درآمدهای نفتی ایران خواهد داشت و بخشی از افزایش درآمد حاصل از افزایش فروش را خنثی میکند. 

ثانیا به گفته وزیر نفت با لغو کامل تحریمهای نفتی ۱ میلیون بشکه نفت در روز به توان صادراتی ایران اضافه خواهد شد۵ . اما بخشی از خریداران اروپایی نفت ایران که قبل از تحریمها روزانه بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار بشکه خریداری میکردند، فناوری پالایشگاه های خود را تغییر داده و دیگر حاضر به بازگشت به نفت سنگین ایران نیستند. بنابر این همانطور که برخی نهادهای غربی پیش بینی کرده اند ایران در سال ۲۰۱۵ عملا چیزی حدود ۳۰۰ هزار بشکه در روز توان صادراتی بیشتر خواهد داشت. 

با توجه به موارد فوق و قیمت اندک نفت در سال ۹۴، میتوان گفت بهترین توافق هم تاثیر شگفتی بر درآمدهای ارزی دولت نخواهد داشت. 

با آمدن دولت یازدهم، قیمت ۱۰۰ دلاری نفت تا مرز ۵۰ دلار کاهش یافت. گرچه این کاهش قیمت طراحی آمریکا-سعودی برای ضربه به ایران و روسیه بود. اما کارشناسان انرژی معتقدند با توجه به اثرپذیری فوق العاده بازار نفت از سیاست خارجی در غرب آسیا، همواره رابطه مستقیمی بین سیاستهای تنش زدایی دولتها در ایران با کاهش قیمت جهانی نفت وجود داشته است (و برعکس)! البته شاید این بار موشکهای یمنی به کمک قیمت نفت و درآمدهای دولت بیاید.

5+1. با تمام چرخش هایی که از شرایط گفته شد. رئیس جمهور ایلات متحده نیز که در اولین واکنش به توافق هسته ای آن را ناشی از رهبری آمریکا بر جهان عنوان کرده است روز گذشته در پاسخ به خبرنگاری اظهار داشت:

"چون ما می‌توانیم اگر بخواهیم و انتخاب کنیم ارتش آنها را از بین ببریم و من فکر می‌کنم آنها آمادگی و میل من برای اتخاذ اقدام نظامی در جایی که آنرا برای منافع امنیتی ملی آمریکا مهم بدانم، دیده‌اند"